Chuyên mục bài viết
( Tiếp bài 18a và 19a – Phần 3).
03 bài học té sấp mặt đầu đời nếu khi đó mình có người đi trước chỉ bảo thì đỡ biết bao. Tuy nhiên 20 năm trước hầu như rất ít sách, báo, chí, truyền thông nói về khởi nghiệp.
Thậm chí trong gia đình ba, mẹ, người thân luôn cản trở với những câu nói “ Ra kinh doanh chi cho khổ vậy con, nhà mình đâu có thân thế đâu mà làm ăn, đi làm công cuối tháng lãnh lương cho khoẻ…”
Còn những đứa bạn thì “ mày liều quá ha, mày điên thật đang làm chỗ ngon mà bỏ, tao nghĩ mày nên suy nghĩ lại đi… “. Thậm chí có đứa còn nói cái giọng mỉa mai “ Chào ông chủ, làm giàu đi cho tao mượn tiền nha, sau này mày giàu giúp tao vài vé…”
Tuy nhiên, cái máu kinh doanh nó đã ở trong người rồi, có ai cản trở, nói ngã, nói nghiêng gì thì cũng bỏ ngoài tai rồi lao ra làm thôi và cái kết.
1. Khởi nghiệp – Cú té đầu đời
Thời mình còn làm công ty nước ngoài thì có một đứa bạn rủ hùn chung mở văn phòng mô giới nhà đất, sau một hồi bàn thảo thấy ok nên alo thêm đứa bạn nữa thế là dự án khởi nghiệp hình thành tại quán cafe.
Mỗi đứa một quyển sổ, ghi note vài cái đầu dòng quyết định góp vốn ra làm 02 tuần sau tìm được mặt bằng trên đường Bùi Hữu Nghĩa, Bình Thạnh, rồi trang trí, bảng hiệu, bàn ghế.. sau khai trương 03 tháng là ngừng hoạt động.
a. Nguyên nhân:
Cha chung không ai khóc hay nói lắm sãi không ai đóng cửa chùa, của chung không ai có trách nhiệm phải làm. Cả 3 đứa đều có công việc toàn thời gian, công việc ai cũng ổn nên không đứa nào nghỉ để làm toàn thời gian cả.
b. Bài học thất bại:
– Chưa có bức tranh rõ ràng về việc khởi nghiệp, không dành thời gian để tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Ra làm theo cảm xúc là chính, nghe sướng, hứng lên rồi làm thôi đúng là dân nghiệp dư
– Trong Team ai là người phụ trách chính, dành toàn thời gian cho dự án khởi nghiệp này? Sau này mình cũng gặp nhiều bạn rủ hùn hạp. Nếu trong team không ai chịu làm toàn thời gian và chịu trách nhiệm chính thì mình tránh ngay.
2. Cú ngã lần 2.
Một người bạn giỏi về công nghệ, code phần mềm rủ ra mở công ty phần mềm, thời đó thị trường này mới toanh ở Việt Nam. Mình đưa ra ý kiến mở trang web việc làm, sau khi thảo luận một hồi thì quyết định viết phần mềm quản lý cho doanh nghiệp nhỏ.
Phân tích thì thấy nó ngon đấy, bán cho doanh nghiệp họ mua tài khoản một tháng trả phí 1 triệu, một năm 12 triệu. Được 100 doanh nghiệp dùng thì 1 năm doanh thu 12 tỷ tính ra quá ngon nên máu lắm.
Sau khoảng gần 02 năm dự án chạy thì giấc mơ giàu có trở nên tắt liệm. Vì sao ư?
a. Nguyên nhân:
Từ ý tưởng ra đến thực tế không đơn giản chút nào, bạn mình cùng team hì hục code mãi 1 năm sau mới bản version 1. Ra chào bán cho một số doanh nghiệp thì bị lỗi và phải thêm rất nhiều thứ nữa rồi đến năm 2 vẫn chưa có doanh thu, bản hoàn tất vẫn chưa xong.
Chi phí mỗi ngày chỉ có ra thôi mà cũng không biết khi nào chốt thời hạn cuối, sau đó nếu khách hàng dùng nhiều thì đầu tư cho bảo mật, lưu trữ dữ liệu… quá nhiều thứ cuối cùng không kham nổi nên quyết định dừng.
b. Bài học té đau:
– Đầu tư vào ý tưởng là cái gì đó nó nhiêu khê mà mong lung nhất. Không biết khi nào sản phẩm chính thức ra đời là một cái gì đó điên rồ. Sau này khi tham gia bất kỳ dự án khởi nghiệp nào mình cũng nhìn thấy nó là cái gì rồi mới tính
– Ngân sách đầu tư cho sản phẩm ấy là bao nhiêu, chốt được con số. Từ đó mới ra được cái giá để bán sao có phù hợp không? Ai ngờ cái của mình gần như không chốt được.
– Chi phí cho vận hành, marketing, bán hàng là bao nhiêu? Cũng ra con số cụ thể luôn
– Cuối cùng là giá bán bao nhiêu? Có phù hợp khách hàng không? Có mở lớn ra được không? Tất nhiên bây giờ mà đi đầu tư vào dự án khởi nghiệp thì mình lục tung hết những con số trên ra đã rồi mới quyết.
3. Cú té lần 3
Sau khi ra mở công ty rồi, hôm đó gặp một anh bạn có nhà xưởng chuyên sản xuất ván uốn cong xuất khẩu và bỏ cho một số nơi làm bàn ghế trong nước. Anh rất muốn làm ra bàn ghế bán luôn như một thương hiệu riêng thứ 2 sau nhà máy đang làm ván.
Mình, anh bạn ấy và một bạn chuyên kinh doanh bếp nướng nữa. Ba ông đều là giám đốc công ty. Bạn kinh doanh bếp cam kết dành toàn thời gian cho dự án.
Tuy nhiên sau thời gian 9 tháng chúng tôi quyết định dừng vì bạn ấy không làm toàn thời gian mà chủ yếu làm việc của mình, tuyển nhân viên vô giao phó cho nhân viên là chính. Cũng có được 2 đơn hàng xuất khẩu đi Campuchia
a. Nguyên nhân:
Đến từ con người là chủ yếu, việc kinh doanh và sản phẩm này khá dễ kiếm đơn hàng, cả trong nước và thị trường xuất khẩu các nước lân cận như Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan.
Cả mình, và anh bạn kia đều bận, ra dự án này là cần tìm một người toàn thời gian để đẩy nó lên. Bạn bán bếp cam kết tuy nhiên lại bỏ bê lo cho việc của riêng mình.
b. Bài học rút ra
– Tìm đúng người giao trứng là quan trọng, thật ra cả mình và anh bạn kia đã không lường được là bạn ấy vẫn còn lo cơm áo gạo tiền cho công ty riêng chưa thoát ra được, chưa thể làm toàn thời gian, tụi mình chỉ tin bạn ấy nói và đáng lẻ nhìn thực tế thì đã nhận ra
– Sau vài tháng có nhận ra tuy nhiên không chịu dứt khoát thay đổi chiến lược là tìm người khác vào làm toàn thời gian mà vẫn kéo dài cho đến khi dừng hẳn.
Tóm lại: Mình còn có hàng loạt câu chuyện khởi nghiệp thất bại, nó đến từ rất nhiều lý do và bài học trả giá là mất thời gian, mất tiền, mất mối quan hệ, mất mặt…
Đa phần thất bại trong khởi nghiệp nó đến từ việc ta thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức và kỹ năng. Nguyên nhân của bất hạnh, khổ đau, té ngã nó đến từ việc ta không đủ kiến thức. Tuy nhiên đa phần ta không nhận ra mà hay đổ thừa cho những lý do khác.
